8.4 AAN ELKAAR SCHRIJVEN OF LOS? Copy

Zoals we eerder hebben verteld, kan het wel of niet aan elkaar schrijven van woorden invloed hebben op de betekenis. Je ziet dat ook bij een aantal veelgebruikte woorden, zoals ten slotte en tenslotte. Als je ten slotte los zet, betekent dit tot slot. Als je de delen aan elkaar schrijft, is de betekenis per slot van rekening. Bekijk het overzicht Betekenisverschil aan elkaar of los.
Kijk eventueel ook in De kleine schrijfgids op bladzijde 101 of in De schrijfwijzer op bladzijde 391 tot en met 393.

Bij samenstellingen van drie delen kan zich ook een betekenisverschil voordoen. Vergelijk de volgende twee voorbeelden maar eens:

oude dameshoed
oudedameshoed

In het eerste voorbeeld gaat het om een dameshoed die oud is, in het tweede voorbeeld om de hoed van een oude dame. Dat zijn twee heel verschillende hoeden.
We geven nog twee regels voor het wel of niet aan elkaar schrijven:

1. Het eerste deel van de samenstelling slaat op het tweede deel
Als het eerste deel van de samenstelling op het tweede deel slaat, schrijf je alle delen van de samenstellig aan elkaar:
elektrischefietsenfabrikant
middelbareschooldocent
langeafstandsloper
rondetafelgesprek

Een elektrischefietsenfabrikant is een fabrikant van elektrische fietsen. Het eerste deel (elektrische) slaat dus op het tweede deel (fietsen). Zou je het eerste deel los zetten, dan heb je het over een fietsenfabrikant die elektrisch is, wat niet erg voor de hand ligt.

2. Het linkerdeel is een eigennaam die uit meer dan één woord bestaat
In samenstellingen die beginnen met een eigennaam die uit meer dan één woord bestaat, zetten we geen koppelteken tussen de delen van de eigennaam. Het streepje is niet nodig, omdat we door de hoofdletters kunnen zien dat de delen van de eigennaam bij elkaar horen:
Rode Kruispost
Middellandse Zeegebied
Tweede Kamerfractie
Eerste Wereldoorlogfilm

Let erop dat het laatste deel van de samenstelling altijd vast komt te staan aan het voorlaatste deel. In het eerste voorbeeld schrijf je post dus vast aan Kruis.